Krushi News: पाऊस पडला तरी पेरणीसाठी घाई करू नका, पहिला पंधरवडा ‘अशा’ नियोजनाप्रमाणे मशागत केल्यास निघेल भरघोस उत्पन्न
Krushi News: मान्सूनचे महाराष्ट्रात आज आगमन झाले असून, पावसाला खऱ्या अर्थाने सुरवात झाली आहे. जिल्ह्यातील काही भागात पावसाने सुरवातदेखील केली आहे, ज्यामुळे शेतकरी वर्गात आनंदाचे वातावरण आहे. परंतु, तज्ज्ञांच्या मते, शेतकऱ्यांनी पाऊस जरी झाला तरी पहिला पंधरवडा पेरणीची घाई न करता योग्य नियोजन आणि मशागत करावी.
Krushi News: योग्य नियोजनाचे फायदे
यथोचित नियोजन आणि मशागतीमुळे कमी-अधिक पर्जन्यमान, दोन पावसांतील मोठा खंड अशा समस्यांमुळे होणारा तोटा कमी होतो. तसेच, खरीप हंगामाचे योग्य नियोजन होऊन कमी खर्चात अधिक व शाश्वत उत्पन्न मिळू शकते.
Krushi News: खरीप हंगामाचे नियोजन
खरीप हंगामात पिकांचे नियोजन करत असताना त्या भागातील हवामान, जमिनीचा प्रकार, ओलिताची साधने इत्यादींचा विचार करून पिकांची निवड करावी. माती परीक्षण, पूर्वमशागत, सेंद्रिय खतांचा वापर, संकरित तसेच सुधारित वाण, वेळेवर पेरणी, शिफारशीनुसार पेरणीनंतर हेक्टरी झाडांची संख्या, खतांच्या मात्रा, पावसाच्या पाण्याचे व्यवस्थापन, तण नियंत्रण, कीड नियंत्रणाकडे लक्ष दिले पाहिजे.
Krushi News:नांगरट आणि पाळ्या
पिकांच्या पेरणीपूर्वी पूर्वमशागत अत्यंत महत्त्वाची असते. शेतकऱ्यांनी खोल नांगरट व २ ते ३ कुळवाच्या पाळ्या देऊन ढेकळे फोडावीत. यामुळे पिकांच्या मुळांची वाढ चांगली होईल. आधीच्या पिकाची धसकटे, पाला व इतर कचरा गोळा करून तो कुजवावा व शेत स्वच्छ ठेवावे. यामुळे कीड व रोगांच्या सुप्तावस्था नष्ट होण्यास मदत होते. उपलब्धतेप्रमाणे शेणखत टाकले पाहिजे.
Krushi News: माती परीक्षण – काळाची गरज
माती परीक्षण हा अत्यंत महत्त्वपूर्ण मुद्दा आहे. शेतकऱ्यांनी माती परीक्षण करूनच पुढील नियोजन करणे गरजेचे आहे. माती परीक्षण केल्यास पिकांच्या भरघोस उत्पादनासाठी जमिनीची सुपीकता कशा पद्धतीने टिकवावी याचे नियोजन करता येते.
Krushi News: कृषीसरी-वरंबे
मध्यम ते भारी जमिनीत नांगराने उतारास आडवे तास घालावे. यामुळे जमिनीत सऱ्या तयार होतात आणि पडणाऱ्या पावसाचे पाणी सऱ्यातून जमिनीत मुरते. सऱ्यांमुळे उताराची लांबी कमी होऊन निरनिराळ्या भागात विभागली जाते. या पद्धतीत ८० टक्के पाणी जमिनीत मुरते आणि ते वाहून जात नाही. सऱ्यांची लांबी ९० मीटरपर्यंत ठेवावी. या पद्धतीमुळे ३५ ते ४० टक्के पीक उत्पादनात वाढ दिसून येते.
Krushi News: सपाट वाफे
जिथे पाणी मुरण्याचा वेग जास्त आहे आणि जमिनीला फारसा उतार नाही, अशा ठिकाणी उताराला आडवे वाफे तयार करावेत. खरीप हंगामात वाफे तयार करताना रिजरने उभे आडवे ६६ मीटर अंतरावर उतारास आडवे वाफे तयार करावेत. वरंब्याची उंची २० ते ३० सेंमी ठेवावी. असे वाफे जागच्या जागी पाणी मुरण्यास मदत करतात.
निष्कर्ष
शेतकऱ्यांनी पाऊस पडला तरी पेरणीची घाई न करता, पहिला पंधरवडा योग्य नियोजन आणि मशागत करावी. यामुळे आपल्याला कमी खर्चात अधिक व शाश्वत उत्पन्नाची शाश्वती मिळेल. योग्य नियोजन व मशागत केल्यास खरीप हंगामात भरघोस उत्पन्न मिळू शकते.
जाणून घ्या खरिफ हंगामातील मालामाल करणारी पिके:
आणखी पाहा: PanjabRao Dakh on Soyabean Perani: सोयाबीनची पेरणीसाठी पंजाबराव डख यांचे सल्ले
