Mazhi Kanya Bhagyashri Yojana: ‘माझी कन्या भाग्यश्री’ योजना: मुलींच्या भविष्यसुरक्षेसाठी महाराष्ट्र शासनाची महत्त्वाकांक्षी योजना
Mazhi Kanya Bhagyashri Yojana: मुलींच्या सक्षमीकरणासाठी महाराष्ट्र शासनाने सुरू केलेली ‘माझी कन्या भाग्यश्री’ योजना
मुंबई: मुलींच्या सक्षमीकरणासाठी आणि त्यांचे भविष्य सुरक्षित करण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाने सुरू केलेली ‘माझी कन्या भाग्यश्री’ योजना राज्यातील कुटुंबांसाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या योजनेची अंमलबजावणी 1 ऑगस्ट 2017 पासून महिला आणि बाल विकास विभागामार्फत करण्यात आली आहे. महाराष्ट्रातील मुलींचे शिक्षण, आरोग्य आणि आर्थिक सक्षमीकरण यावर विशेष लक्ष केंद्रित करणारी ही योजना Mazhi Kanya Bhagyashri Yojana राज्यातील लाखो कुटुंबांना मोठा दिलासा देणारी ठरली आहे.
आणखी पाहा : मिनी ट्रॅक्टर उपसाधने पूरवठा योजना 2024: बचत गटांना मिळणार 90% अनुदान || Mini Tractor scheme
योजनेची उद्दिष्टे:
1.मुलींचे भविष्य सुरक्षित करणे:
या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे मुलींचे भविष्य आर्थिक दृष्ट्या सुरक्षित करणे. कुटुंबांना आर्थिक सहाय्य प्रदान करून मुलींचे शिक्षण, आरोग्य आणि इतर गरजा पूर्ण करण्यासाठी सरकारने ही योजना राबविली आहे.
2.कुटुंब नियोजनाला प्रोत्साहन:
‘माझी कन्या भाग्यश्री’ योजनेतून Mazhi Kanya Bhagyashri Yojana कौटुंबिक नियोजनाचे महत्त्व समजावले जाते. फक्त कौटुंबिक नियोजन प्रमाणपत्र सादर केल्यानंतरच या योजनेचा लाभ मिळतो. त्यामुळे राज्यात जनसंख्या नियंत्रणात आणण्यासाठी ही योजना महत्त्वाची भूमिका बजावते.
3.मुलींच्या जन्मदरात वाढ:
मुलींचा जन्मदर वाढावा, त्यांना मुलग्यांइतकेच महत्त्व मिळावे, हा या योजनेचा Mazhi Kanya Bhagyashri Yojana प्रमुख हेतू आहे. मुलींना वाढवण्यासाठी लागणाऱ्या आर्थिक समस्यांवर उपाय म्हणून ही योजना तयार करण्यात आली आहे.
योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये:
1.एक मुलगी असणाऱ्या कुटुंबाला आर्थिक सहाय्य:
ज्या कुटुंबात फक्त एक मुलगी आहे, अशा कुटुंबाला 18 वर्षांच्या कालावधीत रु. 50,000 इतके आर्थिक सहाय्य दिले जाते. या रकमेतून मुलीच्या शिक्षणासाठी आणि भविष्य घडवण्यासाठी मदत मिळू शकते.
2.दोन मुली असणाऱ्या कुटुंबाला सहाय्य:
ज्या कुटुंबात दोन मुली आहेत, त्यांना प्रत्येकी मुलीच्या नावावर रु. 25,000 जमा केले जातात. यामुळे दोन्ही मुलींना समान लाभ मिळतो आणि त्यांच्या भविष्यासाठी आर्थिक आधार निर्माण होतो.
3.7.5 लाख रुपयांपर्यंत उत्पन्न असलेल्या कुटुंबांना लाभ:
या योजनेचा Mazhi Kanya Bhagyashri Yojana लाभ घेण्यासाठी कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न 7.5 लाख रुपयांपेक्षा जास्त नसावे. यामुळे मध्यमवर्गीय आणि गरीब कुटुंबांना मोठा फायदा मिळू शकतो.
4.व्याज काढण्याची सुविधा:
प्रत्येक सहा वर्षांनंतर कुटुंब जमा व्याज काढून घेऊ शकते, ज्यामुळे त्यांना मुलीच्या शिक्षण किंवा इतर गरजा पूर्ण करण्यासाठी आर्थिक मदत मिळू शकते.
वितरित निधी आणि योजना कार्यान्वयन:
1.20 कोटी रुपयांचा निधी:
आर्थिक वर्ष 2017-18 मध्ये या योजनेत मुदत ठेवींच्या निर्मितीसाठी 20 कोटी रुपयांचा निधी वितरित करण्यात आला आहे. यामुळे हजारो मुलींच्या भविष्यासाठी आर्थिक सुरक्षा सुनिश्चित केली गेली आहे.
2.14 कोटी रुपयांचा निधी:
वित्तीय वर्ष 2018-19 मध्ये आणखी 14 कोटी रुपये योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी वितरित करण्यात आले आहेत. हा निधी मुलींच्या भविष्यासाठी ठेवण्यात आलेल्या मुदत ठेवींवर आधारित आहे.
महत्त्वाचे फायदे:
1.शिक्षणासाठी आर्थिक मदत:
या योजनेतून मुलींच्या शिक्षणासाठी आवश्यक ती आर्थिक मदत मिळते. कुटुंबांना त्यांच्या मुलींचे शिक्षण घेणे सोपे होते, कारण त्यांना आर्थिक ताण कमी वाटतो.
2.मुलींचे आरोग्य आणि सक्षमीकरण:
मुलींच्या आरोग्याची काळजी घेण्यास योजनेतून प्रोत्साहन दिले जाते. मुलींचे सक्षमीकरण हे त्यांच्या आरोग्याशी थेट संबंधित असल्यामुळे त्यांना आरोग्यसेवा मिळवणे सोपे होते.
3.आर्थिक सुरक्षेला प्रोत्साहन:
योजनेतून मुलींना आणि त्यांच्या कुटुंबांना आर्थिक सुरक्षा मिळते. जमा झालेल्या रकमेमुळे मुलींचे भविष्य आर्थिकदृष्ट्या सुदृढ होते.
4.समानतेचे प्रबोधन:
‘माझी कन्या भाग्यश्री’ योजनेतून मुलग्यांप्रमाणेच मुलींनाही समान अधिकार आणि महत्त्व मिळावे, असा संदेश दिला जातो. कुटुंबांना मुलींच्या भविष्याची चिंता न करता त्यांना सन्मानाने वाढवण्याचे प्रोत्साहन मिळते.
अर्ज प्रक्रिया आणि अटी:
1.कौटुंबिक नियोजन प्रमाणपत्र:
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्ज करताना कुटुंबांनी कौटुंबिक नियोजन प्रमाणपत्र सादर करणे आवश्यक आहे. हे प्रमाणपत्र मुलींचे संगोपन करण्यास प्रोत्साहन देण्याचे उद्दिष्ट आहे.
2.आवश्यक कागदपत्रे:
योजनेत अर्ज करण्यासाठी मुलीचे जन्म प्रमाणपत्र, आई-वडिलांचे ओळखपत्र, उत्पन्न प्रमाणपत्र, कौटुंबिक नियोजन प्रमाणपत्र आदी कागदपत्रे सादर करावी लागतात.
3.वयाची अट:
या योजनेचा लाभ मुलगी 18 वर्षांची होईपर्यंत मिळतो. यामुळे तिच्या शिक्षण आणि आरोग्याच्या गरजांसाठी पुरेसा काळ मिळतो.
निष्कर्ष:
‘माझी कन्या भाग्यश्री’ योजना महाराष्ट्र शासनाची एक महत्त्वपूर्ण योजना आहे, जी मुलींच्या भविष्याच्या आर्थिक, शैक्षणिक आणि सामाजिक सक्षमीकरणाला प्रोत्साहन देते. मुलींच्या सुरक्षेसाठी आणि त्यांच्या भविष्याची चिंता न करता त्यांना सन्मानाने वाढवण्यासाठी ही योजना कुटुंबांना मोठा आधार ठरली आहे.
